Drugu polovinu poslednjeg milenijuma pre Hrista u zapadnoj i srednjoj Evropi obeležava mlađe gvozdeno doba, odnosno latenska kultura, kao izraz brojnih keltskih zajednica koje su u drugoj polovini 4. veka pre Hrista naselile srednje Podunavlje i Pomoravlje. Pri povratku nakon poraza u pohodu na helensko svetilište Delfe 279. godine pre Hrista, jedan deo podunavskih Kelta se trajno naselio u Sremu. Tako je nastala populacija čije nam je ime poznato iz antičkih pisanih izvora – Skordisci.
Skordisci su u svoju zajednicu uključivali čak i različite autohtone zajednice panonskog stanovništva. Međurečje Save i Dunava ostaje njihov matični prostor do osvajačkih pohoda Rimljana na samom kraju stare ere kada su zapadniji Taurisci i Skordisci izgubili samostalnost. Sa naseljavanjem Kelta naših područja, pored novih oblika ratničke opreme, oruđa i nakita, dolaze i nova, dotad nepoznata tehnološka znanja, koja su u znatnoj meri unapredila svakodnevni život. Među tehnološkim novinama kao što su lončarsko kolo – vitlo, različiti oblici oruđa, kao posledica kvalitetnije produkcije gvozdenih predmeta, od kojih se neka prvi put pojavljuju sa Keltima, treba navesti i pojavu novca, čije je samostalno kovanje od sredine 2. veka pre Hrista označilo početak novčane privrede na ovim prostorima. Pojava novca, kao dogovorenog standarda vrednosti u trgovini, povezuje se sa keltskim najamnicima koji su isplaćivani u novcu, koji su oni čuvali kao dragocen metal. Kasnije počinje proces imitiranja makedonskog novca, i to najčešće tetradrahme makedonskog kralja Filipa II (oca Aleksandra Velikog). U početku su ove kopije bile bliske originalima, da bi kasnije sve više dobijale sopstveni izraz. Određivanje mesta na kojima se kovao keltski novac je moguće na osnovu distribucije nalaza pojedinih tipova, koji verovatno pokazuju postojanje ekonomskih i političkih jedinica, odnosno pojedinih plemenskih zajednica koje su ih emitovale, a nisu prihvatale novac drugih zajednica. Oni se koriste zajedno sa manjim nominalima sve do prve decenije 1. veka kada ih potiskuje rimski denar.
Dalibor Nedvidek, muzejski savetnik, numizmatičar
