Mesto: Gomolava kod Hrtkovaca, opština Ruma
Vreme: početak gvozdenog doba
Nalaz: 114 skeleta u dve grobnice
Tokom dugogodišnjih istraživanja ovog važnog lokaliteta na Savi, otkrivena su dva izuzetna grobna nalaza. Radi se o dve kružne grobnice sa po 36 i 78 skeleta – 8 muškaraca, 42 žene i 55 dece. Kod 5 odraslih individua nije bilo moguće odrediti pol.
Fizičke antropološke analize su pokazivale da nema tragova nasilne smrti. Keramički prilozi i metalni nakit su odredili pripadnost grobnica tzv. Halštat B3 horizontu, tj. drugoj polovini 9 veka pre nove ere. To je vreme provale konjanika poreklom iz oblasti između Crnog mora i Kavkaza (tzv. Tračko-Kimerski udar). Odmah je nastala i hipoteza o pojavi neke zarazne bolesti, koja je uzrokovala naglo umiranje velikog dela populacije ovog naselja. Moguće da se radilo o virusu, koji su doneli nomadski konjanici sa istoka. Dve masovne grobnice pokazuju da je procenat smrtnosti bio visok, kao i da je umrlo puno dece i mlađih žena (20–40 godina). U vreme kada su vršene samo fizičke analize (1972), nije bilo moguće sakupiti više informacija. U međuvremenu, slične masovne grobnice iz istog vremena, otkrivene su na donjem toku Dunava u Rumuniji, i u gornjem Potisju u Mađarskoj. I ovi nalazi se mogu dovesti u vezu sa verovatnim putem invazora, duž Dunava i preko karpatskih prelaza.
Prošle godine se Muzej Vojvodine priključio međunarodnom projektu DNK analize skeleta starijeg gvozdenog doba. Nadamo se da će rezultati otkriti nešto novo o zagonetnoj smrti velikog broja stanovnika naselja kod Hrtkovaca.
