Korijandar* (Coriandrum sativum L.)
Korijandar je jednogodišnja aromatična i lekovita biljka iz porodice štitarki (Apiaceae). Biljka je visoka između 30 i 60 cm. Cvasti su bele, sastavljene od sitnih cvetova. Plod je okruglast (šizokarp) – sastavljen od dva simetrična, čvrsto spojena merikarpa, koji se ne odvajaju ni kad plod sazri. Unutar ploda nalaze se kanali u kojima je etarsko ulje. Čitava biljka, a naročito zeleni plodovi neugodno mirišu – na stenice (grčki κόρις = stenica). Osušeni zreli plodovi, međutim, imaju veoma ugodan i jak aromatičan miris. Imaju ljutkast, a ujedno sladunjav ukus. Korijandar se uglavnom seje u rano proleće, u martu, a period od nicanja do sazrevanja plodova traje 90–120 dana.
Korijandar je jedna od najstarijih gajenih začinskih biljaka Starog sveta. Najstariji nalazi plodova korijandra za koje se pretpostavlja da su korišćeni kao začin potiču još iz ranog neolita, pre 8.000 godina sa područja današnjeg Izraela. U antičko doba plodovi korijandra su se koristili kao lek protiv ugriza od škorpiona i zmija! Na osnovu dosadašnjih arheobotaničkih istraživanja na rimskim lokalitetima čini se da su tokom ovog perioda postojala četiri osnovna začina: korijandar, kumin (Cuminum cyminum L.), mirođija (Anethum graveolens L.) i čurukot (Nigella sativa L.). Za vreme rimskog carstva dostupnost začinima je značajno povećana. Povećana upotreba začina u pripremanju jela je upravo i obeležila ovaj period. U srednjem veku korijandar je služio kao sastojak ljubavnih napitaka.
Danas se samleveni plodovi korijandra upotrebljavaju kao začin za kobasice, najviše u Nemačkoj, ali i u Italiji (mortadela).
Aleksandar Medović, kustos – arheobotaničar
* Po rečniku srpskohrvatskog književnog jezika Matice srpske može i korijander
