U oslobođenju Vojvodine su, na osnovu sporazuma koji su Staljin i Tito sklopili krajem septembra 1944. u Moskvi, učestvovale jedinice Crvene armije, tačnije delovi 2. i 3. Ukrajinskog fronta (sovjetski naziv za grupu armija), 17. Vazduhoplovna armija i delovi Dunavske rečne flotile.
Prodor jedinica Crvene armije u Vojvodinu otpočeo je 1. oktobra, kada su sa rumunske teritorije prodrli u Banat, u kome su se već nalazili delovi 6. i kompletna 8. vojvođanska brigada i banatski odredi NOVJ. Istog dana oslobođena je Bela Crkva, a već sutradan Petrovgrad (današnji Zrenjanin) i Vršac. Te jedinice produžile su prema Pančevu, koje je bilo deo spoljnje odbrane Beograda. Oslobođeno je nakon trodnevnih borbi, 6. oktobra.
U severni Banat Crvena armija prodire nešto kasnije. Kikinda je oslobođena 8. oktobra. Već 11. oktobra forsirana je Tisa. Sem višečasovnih uličnih borbi za Suboticu, Bačka je oslobođena bez većih borbi. Do 25. oktobra 1944. područje Bačke bilo je očišćeno od okupatorskih jedinica.
Narod Bačke je oduševljeno dočekao crvenoarmejce, o čijim je podvizima godinama slušao. Znalo se i da je narod SSSR-a podneo ogromne žrtve u borbi protiv nacista i njihovih vazala, pripadnika SS-trupa iz gotovo cele okupirane Evrope. U Bačkoj se naročito znalo za strahoviti poraz Hortijeve Mađarske kod Voronježa, februara 1943.
Narodu Bačke je bila poznata i golgota kroz koju su prošli stanovnici Lenjingrada, koji su izdržali opsadu od skoro dve i po godine, najdužu u Drugom svetskom ratu, od 8. septembra 1941. do 27. januara 1944. Lenjingrađani su ginuli u borbi, od avionskih bombi, od mina ubačenih diverzanata, umirali od zime, neuhranjenosti i bolesti koje su napadale njihove oslabljene organizme. Živote je izgubilo oko 1.7 miliona branilaca Lenjingrada, od toga preko 600.000 od gladi, a ranjeno je ili preležalo bolesti gotovo 2,5 miliona. Ali, Lenjingrad nije pao.
Povodom uspešne odbrane Lenjingrada uvedena je još 22. decembra 1942. posebna medalja „Za odbranu Lenjingrada“. Dobili su je svi koji su učestvovali u odbrani grada, kako vojna lica, tako i civili. Podeljeno ih je oko 1.470.000. Jedan primerak ove medalje čuva se u Zbirci odlikovanja, medalja, povelja, plaketa i značaka Odeljenja savremene istorije Muzeja Vojvodine. Dobijen je na poklon od kolekcionara Dragana Avramova, kao deo kolekcije sovjetskih odlikovanja, 2010. godine, kada je dopunjavana stalna postavka u Dunavskoj 37.
Jedan mali znak pijeteta prema gradu heroju i mučeniku nastao je u selu Bački Sokolac, dobrovoljačkom naselju nedaleko od Bačke Topole. Na jedan peškir vredne ruke sokolačkih skojevki izvezle su natpis „Komsomolu Lenjingrada šalje S.K.O.J. B. Sokolca“. Peškir od „srpskog platna“, nalik na one kojima su darivani svati, dug je oko 1,5 m, širok oko 30 cm, i ukrašen kićankama na oba kraja. Peškir je beo, a konac kojim je izvezen natpis crven i plav. Peškir je izložen na stalnoj postavci u Dunavskoj 37, u vitrini posvećenoj učešću Crvene armije u oslobođenju Vojvodine.
Dr Predrag Bajić, viši kustos – istoričar
mon_prisajedinjenje_vojvodine_srbiji1918
mon_iz_mog_ratnog_dnevnika
mon_srpstvo_u_sentandriji
mon_album_100_srpskih_rodoljubivih_pesama
