U utorak, 25. novembra 2014. godine u 14 sati u Dunavskoj 37 otvara se izložba „Nevidljivi frontovi – Prvi svetski rat i Vojvodina”.
Koncepcija izložbe „Nevidljivi frontovi – Prvi svetski rat i Vojvodina”, autora mr Predraga Bajića, Vojislava Martinova, Kristine Meneši i dr Draga Njegovana, zasnovana je na predmetima iz zbirki Muzeja Vojvodine, ali i predmetima pozajmljenim iz kolekcija Muzeja Srema, Muzeja jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva, Muzeja grada Novog Sada, Gradskog muzeja Subotica, Rukopisnog odeljenja Matice srpske i pojedinih kolekcionara.
Ova izložba bila je povod za namensko prikupljanje nekolicine novih muzejskih predmeta, koji su prvi put prikazani u Muzeju.
U godini kada se obeležava stogodišnjica od izbijanja Prvog svetskog rata, pojedine predmete iz svojih porodičnih arhiva darodavci su ustupili Muzeju Vojvodine, pa su se tako na izložbi našle gusle srpskog vojnika i borca na Solunskom frontu, austrougarski vojni sanduk, zastava dobrovoljačkog udruženja iz Suseka.
Putem brojnih originalnih predmeta – dokumenata, vojničkih uniformi i opreme, odlikovanja, plakata i drugih eksponata, kao i različitog ilustrativnog materijala na izložbi su prikazane sledeće tematske celine: političke prili
ke u Vojvodini (tada u sastavu Austro-Ugarske) uoči rata, Sarajevski atentat, početak rata i balkansko ratište 1914, Solunski front, represija u Vojvodini, austrougarska propaganda, pozadinska dešavanja, dobrovoljci u srpskoj vojsci, Velika narodna skupština u Novom Sadu, odnosno dani prisajedinjenja Vojvodine novoj državi.
NEVIDLjIVI FRONTOVI – PRVI SVETSKI RAT I VOJVODINA
Višedecenijski sukobi vodećih imperijalnih sila (Nemačke, Engleske, Francuske, Rusije i Austro-Ugarske) oko raspodele svetske moći su 1914. godine poprimili razmere katastrofalnog rata, najvećeg i najstrašnijeg u dotadašnjoj istoriji čovečanstva. Teritorija Vojvodine, tada u sastavu Austrougarske monarhije, bila je pošteđena direktnih razaranja, ali je rat imao dramatične posledice na politički, privredni i socijalni život stanovništva.
Neplanirani finansijski troškovi rata, velika potrošnja sirovina za ratnu industriju i prehrambenih potreba za vojsku ekonomski su siromašili Vojvodinu i zaoštravali socijalne razlike. Iscrpljujuće i dugo ratovanje umanjivalo je prvobitni ratni entuzijazam u čitavoj Austro-Ugarskoj i, uprkos snažnoj propagandi i cenzuri, urušavalo ugled carstva i dinastije Habzburga.
Srpsko stanovništvo Vojvodine gledalo je na Kraljevinu Srbiju kao na svoju matičnu državu. Stoga su austrougarske vlasti sprovodile represivne mere protiv Srba i drugih slovenskih naroda. To je produbilo predratne međunacionalne antagonizme i doprinelo podrivanju nadnacionalnih osnova carskog legitimiteta. Istovremeno se od mobilisanog muškog stanovništva očekivalo da brani granice carstva na galicijskom, kasnije i na italijanskom frontu. Njihov odgovor najčešće je bio dezertiranje, predaja ili prelazak na protivničku stranu – u dobrovoljačke redove vojske Kraljevine Srbije.
Najveća promena usledila je na samom kraju rata, kada je vojska Kraljevine Srbije, nakon skoro tri godine egzila u Grčkoj, uspela da probije Solunski front i prodre duboko u teritoriju Austro-Ugarske. Slovensko stanovništvo sa prostora današnje Vojvodine politički se organizovalo i proglasilo prisajedinjenje Kraljevini Srbiji. Tako je Vojvodina postala deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, države nastale na ruševinama Otomanske imperije i Austrougarske monarhije.
{gallery}fotogalerija/prvi_svetski_rat{/gallery}
